حتما اشخاصی را دیده اید که همیشه از خستگی دائمی ناله می کنند، معمولا رنگ پریده اند و با انجام کوچکترین تحرک بدنی به نفس نفس زدن می افتند و از سردردهای همیشگی توام با سرگیجه گله دارند. این اشخاص دچار فقر آهن یا اصطلاحا کم خونی هستند.
کم خونی یا فقر آهن به وضعیتی گفته می شود که در آن تعداد و اندازه ی گلبول های قرمز و یا هموگلوبین موجود در خون کاهش پیدا می کند و به این طریق تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن میان خون و سلول ها دچار اختلال می شود. عضلات بدن برای انجام کارهای روزمره با کمبود اکسیژن مواجه شده و میزان تنفس بدن برای دریافت اکسیژن بیشتر افزایش می یابد و به همین دلیل فرد نفس نفس می زند.
کم خونی علل متفاوتی دارد. از این علل می توان به خونریزی، ناهنجاری های ژنتیکی، بیماری های مزمن، مسمومیت های دارویی و کمبود تغذیه ای اشاره کرد. ما در این بخش از بارنج قصد داریم به کمبودهای تغذیه ای کم خونی بپردازیم که چگونه می توان از این مشکل پیشگیری کرد. کم خونی تغذیه ای زمانی رخ می دهد که بدن مواد مغذی غذایی را به اندازه ی کافی دریافت نکند. با رعایت رژیم غذایی مناسب می توان به راحتی آهن مورد نیاز بدن را تامین کرد.
آهن موجود در مواد غذایی در دو دسته تقسیم بندی می شوند: دسته اول آهن هم یا آهنی است که از گوشت حیوانات به دست می آید و گروه دیگر آهن غیرهم یا آهن گیاهی می باشد. در این میان نقش و سهم گوشت از دیگر مواد غذایی در جبران کمبود آهن بیشتر است که در ادامه به جزئیات آن خواهیم پرداخت.
از عوامل موثر در اهمیت غذایی گوشت، وجود املاح معدنی به خصوص آهن و روی موجود در آن است. کم خونی ناشی از فقر آهن در سراسر دنیا دیده می شود. ن به دلیل عادت ماهیانه و بارداری و کودکان بیشتر در معرض کم خونی قرار دارند. برای جلوگیری از فقر آهن باید مصرف به اندازه ی گوشت و فرآورده های آن را در برنامه غذایی روزانه خود بگنجانید زیرا آهن به اندازه ی کافی در بدن ذخیره نمی شود.
گوشت قرمز به نسبت گوشت سفید آهن بیشتری دارد. افرادی که دچار کم خونی هستند و مشکل چربی خون ندارند می توانند برای جبران کمبود آهن بدن خود از گوشت قرمز استفاده کنند. گوشت سفید که از چربی پایین تری برخوردار است دارای پروتئین بیشتری می باشد و برای افرادی که چربی خون بالایی دارند مناسب تر است. آهن موجود در گوشت مرغ و بوقلمون بیشتر در قسمت ران قرار دارد. البته این بدین معنا نیست که گوشت سینه این پرندگان عاری از آهن است. برای جذب هرچه بیشتر آهن موجود در گوشت هنگام طبخ و یا مصرف بهتر است از مواد غذایی حاوی ویتامین سی مانند لیمو ترش، آب پرتقال، فلفه دلمه ای و گوجه فرنگی استفاده شود.
میزان آهن موجود در گوشت شتر مرغ با اینکه در دسته ماکیان قرار دارد با گوشت قرمز برابری می کند و از این لحاظ نسبت به مابقی ماکیان منحصر به فرد است. گوشت شتر مرغ برای کسانی که مشکل کلسترول بالا دارند و در صدد رفع کمبود آهن بدنشان هستند، مناسب تر است.
از دیگر مواد غذایی خوب و موثر برای رفع کم خونی جگر گوسفندی است که با وجود آهن بسیار بالایی که دارد برای کسانی که چربی خون دارند مناسب نیست. نقش حبوبات نیز در رفع کم خونی ستودنی است. لوبیا، نخود فرنگی و عدس سرشار از آهن هستند که کلسترول آنها صفر است. تهیه یک آبگوشت خانگی خوشمزه بخاطر داشتن گوشت و نخود و لوبیا منبع غنی آهن است که آهن گیاهی و حیوانی را باهم داراست. از میان سبزیجات در تامین آهن بدن سهم کلم بروکلی و اسفناج از باقی سبزیجات بیشتر است.
مواد غذایی پیشنهاد شده در این مقاله برای رفع کم خونی معجزه می کنند اما در کنار این مواد مغذی رعایت چند نکته نیز ضروری به نظر می رسد. مانند تامین ویتامین سی بدن که کمک شایانی در جذب آهن دارد و دیگری حذف نوشیدن چای و قهوه بعد از وعده های غذایی. در نتیجه می توان با پیش گرفتن یک رژیم غذایی درست و رعایت چند نکته ریز برای همیشه از شر کم خونی خلاص شد.
درباره این سایت